Lojistik sektöründe tedarik süreci planlama aşamasından başlamaktadır. Planlama aşamasından ürünü tüketiciye teslim edinceye kadar geçen süreçte farklı kurumlar bulunmaktadır. Tüm bu süreçlerin de başarılı olabilmesi için dağıtım kanalı iyi bir şekilde yönetilmelidir. Peki “Dağıtım kanalı nedir ve türleri nelerdir?”
Ürün ve hizmet tüketiciye ulaşana kadar dağıtım kanallarından geçmektedir. Ürünü tüketiciye ulaştırana kadar geçen tüm aşamalar dağıtım kanalıdır. Dağıtım kanalları üretici, ana bayi, ara bayi, toptancı gibi aşamalardan geçerek tüketicilere ulaştırılmaktadır.
Burada önemli olan hangi tüketim kanalının seçimi olacağıdır. Operasyon sürecine en uygun olan dağıtım kanalı seçilirse tedarik süreci de bir o kadar başarılı olacaktır. Ayrıca dağıtım kanalının iyi bir şekilde yönetilmesi ilgili firmaya da ekstra hız ve farklı avantajlar da katmaktadır. Tabi ki söz konusu süreci en iyi şekilde yönetmek için bir uzmanlık da gerekmektedir.
Dağıtım kanalı çeşitleri tüketim malları dağıtım kanalları ve endüstriyel dağıtım kanalları malları olarak ikiye ayrılır.
Tüketim malları dağıtım kanalı içerisinde İmalatçı-Distribütör-Satıcı-Nihai Tüketici kanalı oldukça kullanışlıdır. Bu kanal ile üretici taraf, az sayıda toptancıya ulaşmaktadır. Böylelikle sayı olarak fazlaca perakendeciye ulaşmaya çalışmasına gerek kalmayacaktır. Böylelikle iş yükü olarak daha hafiflemiş olacaktır. Üstelik toptancılar, üreticiden fazla adette ürün satın alma işlemi gerçekleştirir. Almış olduğu fazla sayıdaki ürünleri de az adetlerde perakendecilere satmaktadır.
İmalatçı-Endüstriyel Tüketici kanalı, endüstriyel mallar dağıtım kanalları içerisinde en çok tercih edilendir. Özellikle yüksek maliyete sahip olan endüstriyel ürünler için tercih edilmektedir.
Dağıtım kanalarının işlevlerini şu şekilde sıralayabiliriz:
Üretici, toptancı, perakendeci ve tüketici arasında dağıtım kanalları her zaman bulunmaktadır. Her ne kadar dağıtım kanallarının özellikleri farklılık gösterse de dağıtım kanalları avantajları bir hayli çoktur.
Tüm dağıtım kanalları, şirketlere özellikle satış-pazarlama faaliyetleri konusunda uzmanlık sunmaktadır. Bunun yanı sıra yeni ürün üretme konusunda da artıları bulunmaktadır. Tüketicilere hem satış öncesinde hem de satış sonrasında hizmet verilmektedir. Eğer dağıtım kanalları tüketiciler ile direkt temas kurarsa satış oranları da daha iyi olacaktır, tüketicilere de doğru bir geri bildirim verecektir.
Tüm lojistik süreçler planlama gerektirir. Lojistik operasyonların planlanması demek, dağıtım tarafındaki verimliliğin de artması demektir. Satış sürecinin daha kolay bir şekilde gerçekleştirilebilmesi için ara kanallar, müşteriler ile doğrudan iletişim kurmalıdır. Hem de üreticilerle tüketiciler arasındaki işlem sayısı azalmış olacaktır. Bu da sürecin daha sağlıklı ve hızlı bir şekilde ilerlemesine yardımcı olmaktadır.
Alanında uzman olmuş bir üretici ürün üretme konusunda da deneyimlidir artık. Buna istinaden mal üretirken de tüketicilerin ihtiyaç duymuş olduğu taleplere cevap vermektedir. Toptancılar ise, birden fazla çeşidi perakendeciye ulaştırmaktadır. Perakendeciler de fazla sayıdaki nihai müşteriye az sayıda mal satmaktadır. Böylelikle tüketici ürünü belirledikten sonra ürünü, üretim tesisinden değil, kendisine yakın olan bir mağazadan gidip almaktadır.
Dağıtım kanalları bazı farklılıklar gösterebilmektedirler. Bu kanallar arasında firmaların hedef kitleleri, ürünlerin özellikleri gibi farklı detaylar bulunmaktadır. Bu yüzden işletmelerin hedef kitlesi ve diğer detaylar da göz önüne alınarak süreç değerlendirilmelidir. Peki “Dağıtım kanalları seçilirken neye göre karar verilmelidir?”
Kısacası dağıtım kanallarının işletmenin pazarlama programına ve amaçlarına uygun olması son derece önemlidir. Değerlendirmeler ile sürekli olarak geliştirilebilir olmalıdır. Bu arada her ülkenin belli bir dağıtım sistemi vardır. Çoğunlukla ekonomik, kültürel sebeplere göre farklılıklar söz konusu olabilmektedir. Ayrıca ülkeler arasındaki dağıtım kanallarının maliyetleri de birbirinden farklıdır.
Eğer farklı ülkelerdeki dağıtım kanallarına girilecekse, o ülkenin taşımacılık sistemlerine de hakim olmakta fayda var. En hızlı ve şirketin bütçesine en uygun olan tercih edilebilir.