ETA, ETD, ATA ve ATD ihracat ve ithalat yapanlar tarafından sıklıkla kullanılan terimlerdir. Bu terimlerin lojistik sektöründe önemli bir yeri vardır.
Bu kavramlar hem deniz yolu hem de havayolu taşımacılığında yaygın olarak kullanılmaktadır. İthalat ve ihracat firmaları açısından tedarik zincirinin yönetimi ancak tarihlerin doğru planlanması ile mümkün olabilmektedir. Bu terimlerin tamamı da, planlamaya ilişkin olarak ortaya çıkmıştır.
Bu kavramların tamamı, ithalatçı ve ihracatçı firmaların ürünlerini zamanında teslim alması ya da teslim edebilmesi açısından son derece önemlidir. Lojistik sektöründe bu kavramlar, planlama yapılabilmesini sağlar.
Bu terimlerin her biri bir kısaltmadır ve farklı anlamlara gelir.
ETA, ‘Estimated time of arrival’ kelimelerinin ilk harflerinden oluşmaktadır. Türkçeye ‘tahmini varış zamanı’ olarak geçmiştir. ETA, firmaların üretiminin planlı bir şekilde devam etmesini sağlar. Bunun yanı sıra hammadde ve kullanılan ekipmanlarda da süreklilik sağlar.
ETD ise ‘Estimated time of departure’ kelimelerinin ilk harflerinden oluşmuştur. Türkçeye ise ‘tahmini çıkış zamanı’ olarak geçmiştir. ETD, üretimin planlı olarak sürdürülebilmesini sağlar. Belirlenen tarihlerin net ve doğru olması, tedarik zincirinin doğru işleyişine katkıda bulunur. ETD uçak ve gemilerin tahmini kalkış saatini belirtmektedir.
ATA, ‘Actual time of arrival’ kelimelerinin ilk harflerinden oluşturulmuştur. Bu kavram Türkçeye ise ‘gerçek varış zamanı’ olarak çevrilir. ATA, özellikle gıdaların belirlenen adreslere zamanında ulaşmasında önemli bir kavramdır.
ATD ‘Actual time of departure’ kelimelerinin ilk harflerinden oluşturulmuştur. Bu kavram Türkçeye ise ‘gerçek çıkış zamanı’ olarak çevrilmiştir. ATD, kesinlik bildirdiği için güvenilir bir zamanı belirtmektedir.
İthalat ve ihracatta tarihlerin doğru bir şekilde tayin edilmesi, tedarik zincirinin minimum pürüzle yönetilmesi anlamına gelir. Özellikle liman yönetimi açısından; taşımacılığın sorunsuzca yürümesi, ithalatçı firmaların ürünleri zamanında teslim alması bakımından her tarihin önemi son derece önemlidir.
ETA ve ETD terimleri bir liman yönetimi açısından önem arz eder. Liman yönetiminde yetkililer bu tarihler sayesinde kaynakları verimli bir şekilde dağıtırlar. Bunun yanı sıra geminin herhangi bir limana tahmini ulaşım süresinin bilinmesi, bekleme sürelerini azaltır. Bu sayede liman yoğunluğu da kontrol altına alınır. Bu sayede limanlarda gereksiz tır kuyrukları oluşmamaktadır. Bunun yanı sıra bekleme ücretleri de önlenerek, zaman kazanılmış olur.
ETA ve ETD tarihlerinin doğru olarak belirlenmesi, liman yönetiminin yanı sıra lojistik sektörü açısından da sağlıklı bir düzenleme açısından etkilidir. Global dünya şartlarında birçok ürünün tedariği, normalden çok daha kritik hale gelmiştir. Bu vesileyle gemilerin sefer sayıları ve kapasiteleri de artırılmıştır. Bu durum uçağın havalimanına tahmini iniş süreleri açısından da benzerdir. ETA ve ETD bu anlamda tüm lojistik sürecini etkilemektedir. Geminin belirtilenden geç ya da erken gelmesi diğer seferleri olumsuz etkiler. Bu durum hava yolları açısından da benzer süreçlere sahiptir.
İthalatçı firmaların bu tarihleri doğru şekilde belirlemesi gerekir. İthalatçı firmalar, ürünlerin tedariklerini ETA bilgisine göre planlar. Çoğu firma, transit sürelerinde yaşanan uzamaları ön görerek hareket eder. Buna karşın bazı gecikmelerin ürünün tedarik süresini olumsuz olarak etkilemektedir. Örnek vermek gerekirse, aktarmalı bir şekilde taşınan bir ürün, aktarma limanında yoğunluğa göre bir ya da iki hafta boyunca bekleyebilir. Bu tip gecikmeler ithalatçı firmalar açısından müşteri kaybına ve yüklü cezalara neden olabilir. Bu sebeple taşıyıcı firmaların verdikleri tahmini varış zamanlarının gerçekçi olması çok kritiktir.
Türkçeye gerçek zamanlı varış olarak da çevrilen ATA, lojistik sektöründeki zaman kayıplarının engellenmesi için ortaya çıkmıştır. Özellikle gıdaların belirlenen adreslere ulaşmasında ATA son derece önemlidir. Varış saatini içeren bu bilgi, nokta atışı olarak planlanan zamanlamalarda, ticari kayıpları minimum seviyelere indirir.
Tüm sektörlerde planlanan doğru zamanlama, maddi ve manevi kazanımlar oluşturur. Hem firma hem de müşteri bazında oluşan memnuniyet; ürünlerin planlanan zamanda ve doğru adreslere ulaştırılmasıyla mümkündür. Dünyanın her yerinde liman ve hava alanlarında ticari faaliyetler gerçekleştirilir. Bu ticari faaliyetlerin gümrük mevzuatı açısından uygun olması gerekir. Sistematik bir işleyiş ürünlerin doğru zamanda varmasında önemlidir. Tüm araçların belirtilen sürede istenen lokasyonlarda olması, firmaların kazançlarını olumlu yönde etkiler.
Limana ve havalimanına tahmini olarak varış süresinin bilinmesinin yanı sıra, gerçek zamanlı varış süresi; bekleme sorununu ortadan kaldırır. Kıtalar arası ticaretin aktif biçimde sürdürülmesi açısından ATA ve ATD hayati öneme sahiptir.
Lojistik sektöründe ATD olarak bilinen terim ise time of departure anlamına gelir. Yani gerçek çıkış zamanı olarak Türkçeye çevrilir. Bu terim, taşımacılık sektöründe en çok kullanılanlardan biridir. ATD, kesinlik bildirdiğinden ötürü, güvenilir bir zamanı bildirir. Her türlü taşımacılık alanında kullanılan bu terim; limanlarda ve diğer taşıma alanlarında oluşan bekleme sürelerinin asgari seviyelere inmesini sağlar. ATD firmalara büyük kazanımlar sağlayan bir kavramdır. Bu kavram, uluslararası taşımacılığın kesintisiz bir biçimde ilerlemesine katkıda bulunur. Firmalara prestij kazandıran tüm sistemler, liman ve diğer taşıma alanlarına bildirilmektedir. Bu sayede zaman ve süreç planlamasının oluşturulması sağlanır.